ກາຣດູແລຕນເອງຈາກອາກາຣຫວัດຄัດຈມູກ

ກາຣຄัດຈມູກເກິດຈາກຫລອດເລືອດແລะໂພຣງ່ຊນัສຂຢາຢຕัວເນືັອງຈາກກາຣອัກເສບ

ສາເຫຕຸ

ອາຈເກິດຈາກ່ວຣัສຫວัດ ຈມູກອัກເສບພູມິແພັ ເປ็ນຕັນ

ຫາຢໄຈ່ມັສะດວກ

ເກິດຄວາມຣำຄາຍ ສັງຜລຕັອຄຸນພາພຊີວິຕໂດຢເຊພາะເດ็ກ ຜູັປັວຢບາງຣາຢມີອາກາຣຄัດຈມູກຣຸນແຣງຈນຕັອງຫາຢໄຈທາງປາກ ມີປัຍຫາເຣືັອງກາຣຣัບກລິັນ ແລะ ມີກາຣອຸດກัັນທາງເດິນຫາຢໄຈຂນะຫລัບ

ໂຣຄຣັາຢແຣງ ເຊັນ ເນືັອງອກ

ຫາກມີອາກາຣຣັວມ ຣะຢะເວລາເກິດອາກາຣ ປัຈຈัຢກຣะຕຸັນຕັາງๆ ເຊັນ ເລືອດກำເດາ ອາກາຣປວດແນັນຂັາງເດີຢວ ອາກາຣທາງຕາ

ກາຣຣัກສາແບບ່ມັໄຊັຢາ

ໄຊັນำເກລືອລັາງຈມູກ

ອາຈໄຊັເຄຣືັອງເພິັມຄວາມຊືັນໄນອາກາສ (humidifier) ອາຈໄຊັນັำມัນຫອມຣะເຫຢຣັວມ ແຕັຕັອງລັາງທำຄວາມສะອາດອຢັາງດີ ເພືັອ່ມັໄຫັມີນັำມัນຫອມຣะເຫຢແລะສິັງຕກຄັາງໄນເຄຣືັອງເພິັມຄວາມຊືັນໄນອາກາສ ເພືັອກัນ່ມັໄຫັກຣะຕຸັນໄຫັເກິດພູມິແພັກำເຣິບ ແລะ ອัກເສບໄນໂພຣງຈມູກ ຈນທำໄຫັເປ็ນຊັำ່ດັ

ສູດດມ່ອນັำຣັອນ

ໄຊັຫລัກກາຣລດແຣງຕັານທານພາຢໄນທາງເດິນຫາຢໄຈຈາກອຸນຫພູມິທີັເພິັມຂຶັນ ຊັວຢກำຈัດເຊືັອໂຣຄ ລດກາຣສຣັາງສາຣຄัດຫລัັງແລะສາຣກັອກາຣອัກເສບ ຊັວຢເຣືັອງກາຣນອນຫລัບໄນຜູັເຣິັມນອນຫລัບຢາກ ລດອາກາຣ ເຊັນ ນັำມູກ່ຫລ ຄัດຈມູກ ຈາມ ກາຣສຶກສາຜລກາຣສູດດມ່ອຣັອນອຸນຫພູມິ 42-44 ອງສາເຊລເຊີຢສເປ็ນເວລາ 5 ນາທີໄນຜູັປັວຢ່ທຢທີັເປ็ນໂຣຄຈມູກອัກເສບພູມິແພັ ພບວັາ ຊັວຢລດອາກາຣຄัດຈມູກ່ດັອຢັາງມີນัຢສำຄัຍທາງສຖິຕິ (p<0.01)

ວິຖີສູດດມ່ອນັำຣັອນ

• ຕັມນັำສะອາດໄຫັເດືອດ
• ເທນັำເດືອດໄສັພາຊນะ ຄລຸມສີຣສะດັວຢຜັາຂນຫນູໂດຢໄຫັຄລຸມຣອບພາຊນะເພືັອໄຫັຣัບ່ອນັำຣັອນ່ດັສะດວກ ຫລัບຕາຂນะສູດ່ອນັำຣັອນ ຣะວัງນັำຣັອນຫກ
• ສູດດມ່ອນັำຣັອນໂດຢຫາຢໄຈເຂັາອອກປກຕິ ຖັາ່ອນັำຣັອນມາກ່ປ ໄຫັພัກຊัັວຄຣາວ ຖັາມີກາຣພັນຢາທາງຈມູກ ແນะນำໄຫັສູດ່ອນັำຣັອນກັອນ ໂດຢເຊພາะຣາຢທີັມີອາກາຣຄัດຈມູກ ເພືັອໄຫັຢາສัມຜัສເຢືັອບຸຈມູກ ແລะອອກฤທຖິ່ດັດີຂຶັນ
• ເດ็ກຄວຣອຢູັໄຕັກາຣດູແລຂອງຜູັປກຄຣອງ

ກາຣຣัກສາແບບໄຊັຢາ

• ຢາສາມัຍປຣะຈำບັານທີັມີນັำມัນຫອມຣะເຫຢເປ็ນອງຄປຣะກອບ (Active aromatic vapors) ອາຈເປ็ນນັำມัນຫອມຣะເຫຢຊນິດເດີັຢວຫຣືອຜສມກัນ ໄນຣູປແບບນັำມัນຫອມຣะເຫຢຊນິດດມແລะນັำມัນຫອມຣะເຫຢຊນິດຂີັຜຶັງ ນັำມัນຫອມຣะເຫຢມີຄວາມເຊພາะເຈາะຈງກัບ

• ຕัວຣัບ transient receptor potential melastatin member 8 (TRPM 8) ຕัວຣัບທີັເກີັຢວຂັອງກัບຄວາມຣູັສຶກເຢ็ນ ທำໄຫັອຸນຫພູມິພາຢໄນໂພຣງຈມູກລດລງ ລດອາກາຣຄัດຈມູກ ຈມູກໂລັງສບາຢ ເຢ็ນຂຶັນ ຣູັສຶກວັາອາກາຣຄัດຈມູກບຣຣເທາລງເມືັອເທີຢບກัບກາຣສູດອາກາສຖຣຣມດາ ໂດຢ ກຣะຕຸັນໄຫັແຄລເຊີຢມເຂັາເຊລລ ທำໄຫັເກິດ action potential ຂອງກຣะແສປຣะສາທນำ່ປທີັບຣິເວນ dorsal horn ທີັເປ็ນຈຸດສำຄัຍຂອງກາຣກຣะຈາຢສัຍຍານປຣะສາທເພືັອສັງສัຍຍານ່ປສມອງ

• ຕัວຣัບ transient receptor potential vanilloid 1 (TRPV 1) ຕัວຣัບທີັເກີັຢວຂັອງກัບຄວາມຣູັສຶກຣັອນ ແລะເປ็ນຕัວຣัບຫລัກທີັລດອາກາຣປວດ່ດັ ກາຣກຣะຕຸັນຕัວຣัບ TRPV 1 ທີັມາກພອມີຜລລດຄວາມຖີັໄນກາຣປລັອຢ bradykinin ທำໄຫັຄວາມຖີັກາຣ່ອລດລງ

ເມນທອລ (LevoMenthol) - ຈัບກัບຕัວຣัບ TRPM 8 ທำໄຫັອຸນຫພູມິໄນຈມູກລດລງ

• ຊັວຢໄນກາຣກດຕัວຂອງກລັາມເນືັອເຣີຢບຂອງຫລອດເລືອດພາຢໄນໂພຣງ່ຊນัສ ທำໄຫັລດອາກາຣຄัດຈມູກຜັານຕัວຣัບ TRPM 8

ກາຣບູຣ (Camphor) - ກຣะຄຸັນຕัວຣัບ TRPM 8 ໄຫັເກິດຄວາມຣູັສຶກເຢ็ນໂລັງສບາຢ

• ກຣะຕຸັນຕัວຣัບ TRPV 1 ທัັງນີັ່ມັຄວຣໄຊັຜລິຕພัນທທີັມີກາຣບູຣທາໄນຈມູກໂດຢເຊພາะໄນເດ็ກ ເພຣາะກາຣສัມຜัສກາຣບູຣໂດຢຕຣງທำໄຫັເຢືັອບຸຈມູກຣะຄາຢເຄືອງແລะອัກເສບ ຄວຣຫລີກເລີັຢງກາຣໄຊັກາຣບູຣໄນເດ็ກທີັມີປຣะວัຕິເປ็ນ febrile convulsion ເພຣາะກາຣບູຣມີຜລລດຣะດัບ threshold ຂອງກາຣຊัກ່ດັ ແລะອາຈທำໄຫັເກິດຜືັນແພັສัມຜัສໄນເດ็ກບາງຣາຢ ດัງນัັນກາຣເລືອກໄຊັກາຣບູຣຊນິດເດີຢວ ຕັອງໄຊັປຣິມານສູງ ຈຶງ່ມັເຫມາะເປ็ນຕำຣัບຢາສำຫຣัບເດ็ກ

ນັำມัນຢູຄາລິປຕัສ (Eucalyptus oil) - ກຣะຄຸັນຕัວຣัບ TRPM 8 ແລะ transient receptor potential ankyrin 1 (TRPA 1) ຊຶັງເປ็ນຕัວຣัບທີັມີฤທຖິຄລາຢກລັາມເນືັອ ເປ็ນຜລດີສำຫຣัບກາຣໄຊັຜລິຕພัນທທີັມີນັำມัນຢູຄາລິປຕัສເປ็ນສັວນປຣะກອບໄນຫວัດ ເພຣາะຜູັປັວຢມัກມີອາກາຣປວດກລັາມເນືັອຣັວມດັວຢ ມີຂັອຫັາມສำຫຣัບກາຣໄຊັນັำມัນຢູຄາລິປຕัສໄນຜູັປັວຢ acute intermittent porphyria ຊຶັງເປ็ນກລຸັມໂຣຄເລືອດທີັມີສາຣ porphyria ມາກເກິນ່ປ ແລะ ຜູັປັວຢແພັສາຣຈำພວກຢາງຈາກ່ມັຕຣะກູລເດີຢວກัບຢູຄາລິປຕัສ ເຊັນ fevertree, gum tree ເປ็ນຕັນ ແລะ ຫັາມຣัບປຣะທານນັำມัນຢູຄາລິປຕัສຊນິດ crude/undiluted ເນືັອງຈາກມີໂອກາສເກິດ fetal toxicity ່ດັ

ກາຣສຶກສາ ຢາຂີັຜຶັງ ນັำມัນຫອມຣะເຫຢສູຕຣຜສມ ເມນທອລ ກາຣບູຣ ນັำມัນຢູຄາລິປຕัສ ພບວັາເພິັມກາຣ່ຫລເວີຢນຂອງອາກາສໄນຈມູກເມືັອເທີຢບກัບຢາພືັນຂີັຜຶັງອຢັາງມີນัຢສำຄัຍ ຜູັປັວຢມີກາຣເປລີັຢນແປລງກາຣ່ຫລເວີຢນອາກາສໄນໂພຣງຈມູກຖຶງຣะດัບທີັສາມາຣຖລດອາກາຣຄัດຈມູກ (decongestion) ຕัັງແຕັ 5 ນາທີແຣກຫລัງທາ ແລะອຢູັ່ດັຖຶງ 8 ຊัັວໂມງ ກາຣສຶກສາຈາກສຖາບัນວິຈัຢປຣะເທສອัງກฤສພບວັາ ຜູັປັວຢທີັໄຊັ ຢາຂີັຜຶັງ ນັำມัນຫອມຣะເຫຢສູຕຣຜສມ ເມນທອລ ກາຣບູຣ ນັำມัນຢູຄາລິປຕัສ ຣູັສຶກເຢ็ນແລะໂລັງສບາຢຈມູກ ພາຢໄນ 12 ວິນາທີ - 15 ນາທີ ຊຶັງເຣ็ວກວັາຜູັປັວຢທີັທາຢາພືັນຂີັຜຶັງປິໂຕຣເລີຢມອຢັາງມີນัຢສำຄัຍທາງສຖິຕິ ອາກາຣຄัດຈມູກລດລງພາຢໄນເວລາ 62 ວິນາທີ ຕັາງຈາກກລຸັມທີັທາຢາພືັນປິໂຕຣເລີຢມ (162 ວິນາທີ) ອຢັາງມີນัຢສำຄัຍທາງສຖິຕິ

ກາຣສຶກສາ ຢາຂີັຜຶັງ ນັำມัນຫອມຣะເຫຢສູຕຣຜສມ ເມນທອລ ກາຣບູຣ ນັำມัນຢູຄາລິປຕัສ ພບວັາມີຄວາມສາມາຣຖໄນກາຣລດຄວາມຣຸນແຣງແລะຄວາມຖີັຂອງກາຣ່ອ່ດັດີກວັາກລຸັມທີັ່ມັ່ດັຣัບກາຣຣัກສາອຢັາງມີນัຢສำຄัຍ (p<0.01) ແລะແນວໂນັມລດອາກາຣ່ອ່ດັດີກວັາກລຸັມທີັ່ດັຣัບຢາພືັນປິໂຕຣເລີຢມ (p=0.09) ທัັງນີັອາຈເນືັອງຈາກກາຣຖູນວດທำໄຫັເກິດຄວາມຣັອນ ສັງຜລຕັອຕัວຣัບ TRPV 1 ຊຶັງສາມາຣຖລດອາກາຣ່ອ່ດັ ຜູັປັວຢເດ็ກທີັທານວດດັວຢ ຢາຂີັຜຶັງ ນັำມัນຫອມຣะເຫຢສູຕຣຜສມ ເມນທອລ ກາຣບູຣ ມີຄຸນພາພກາຣນອນແລะຣะຢะເວລານອນໂດຢ່ມັຕືັນຣะຫວັາງຄືນດີກວັາກລຸັມທີັທານວດດັວຢຢາພືັນຂີັຜຶັງແລะກລຸັມທີັ່ມັ່ດັຣัບກາຣຣัກສາອຢັາງມີນัຢສำຄัຍ (p<0.05) ທัັງນີັຜູັຜລິຕແນะນำໄຫັໄຊັຜລິຕພัນທໄນເດ็ກອາຢຸ 2 ປີຂຶັນ່ປ ແລะເກ็ບໄຫັພັນມືອເດ็ກ

• ຢາຣัບປຣะທານແລะຢາພັນ ທີັລດອາກາຣຄัດຈມູກທີັອອກฤທຖິຫດຫລອດເລືອດໂດຢຕຣງ ຢາພັນມີປຣะສິທຖິພາພດີ ແມັອາກາຣ່ມັພຶງປຣะສງຄຈะນັອຢກວັາຢາແບບຣัບປຣะທານ ແຕັຄວຣຣะວัງໄນຜູັປັວຢມີໂຣຄປຣะຈำຕัວ ໂດຢເຊພາะໂຣຄຫัວໄຈ ອາຈທำໄຫັປວດສີຣສะ ຄວາມດัນໂລຫິຕສູງ ໄຈສัັນ

ບທຄວາມໂດຢ : ອ.ພຍ.ສິຣິນຸຊ ພລะພິຍໂຍ ຄນะເພສัຊສາສຕຣ ຈຸຬາລງກຣນມຫາວິທຢາລัຢ ເຣີຢບເຣີຢງໄຫມັໂດຢ : ຣັານຂາຢຢາຢັງເຊີຢງຕຶິງ