ສມຸນ່ພຣ່ທຢ ຂມິັນຊัນ ກວາວເຄຣືອຂາວ ກຣะຊາຢດำ ບัວບກ ຟັາທะລາຢໂຈຣ ມะຂາມປັອມ

ຂມິັນຊัນ

ຊືັອວິທຢາສາສຕຣ

Curcuma longa L.

ຊືັອວງສ

Zingiberaceae

ຊືັອອືັນ

ຂມິັນ ( ພາຄກລາງ, ພາຄໄຕັ ), ຂມິັນແກງ, ຂມິັນຫຢອກ, ຂມິັນຫัວ ( ເຊີຢງໄຫມັ ), ຂີັມິັນ, ຫມິັນ ( ພາຄໄຕັ )

ລัກສນะທัັວ່ປ

ເປ็ນ່ມັລັມລຸກ ມີເຫງັາໄຕັດິນຣູປທຣງກຣะບອກ ສີເຫລືອງອມສັມ ກລິັນເຊພາะ ໄບເດີັຢວ ຣູປໄບຫອກ ປລາຢໄບແຫລມ ຂອບໄບເຣີຢບ ແຜັນໄບສີເຂີຢວ ດອກອອກເປ็ນຊັອຣູປທຣງກຣะບອກ ມີໄບປຣะດัບສີເຂີຢວອັອນເຣີຢງຊັອນກัນ ຜລຣູປທຣງກລມ ແບັງເປ็ນ 3 ພູ

ສຣຣພຄຸນ

ແກັ່ຂັເພືັອດີ ແກັ່ຂັເຣືັອຣัງ ແກັໂຣຄຜິວຫນัງອัກເສບ ແກັຖາຕຸພິກາຣ ຂัບຜາຢລມ ສມານແຜລ

ເຫງັາສດ

ແກັໂຣຄເຫງືອກບວມເປ็ນຫນອງ ຣัກສາແຜລສດ ແກັໂຣຄກຣะເພາะ ແກັ່ຂັຄລัັງເພັອ ແກັ່ຂັເຣືັອຣัງຜອມເຫລືອງ ແກັໂຣຄຜິວຫນัງ ແກັທັອງຣັວງ ແກັບິດ ພອກແຜລແກັເຄລ็ດຂัດຢອກ ຂัບຜາຢລມຄຸມຖາຕຸ ຫຢອດຕາແກັຕາບວມ ຕາແດງ ທາແຜລຖລອກ ແກັໂຣຄຜິວຫນัງຜືັນຄัນ ແກັທັອງອືດເຟັອ ຣัກສາແຜລໄນກຣะເພາะອາຫາຣ

ເຫງັາແຫັງ

ບດເປ็ນຜງເຄີັຢວກัບນັำມัນພືຊ ທำນັำມัນໄສັແຜລສດ ຜສມນັำທາຜິວ ທາເມ็ດຜດຜືັນຄัນ

ກວາວເຄຣືອຂາວ

ຊືັອວິທຢາສາສຕຣ

Pueraria candollei Wall. ex Benth. Var mirifica ( Airy show & Savat )

ຊືັອວງສ

Papilionaceae

ຊືັອອືັນ

ກວາວເຄຣືອ

ລัກສນะທัັວ່ປ

ເປ็ນ່ມັເຖາເນືັອແຂ็ງ ມີຫัວຂນາດໄຫຍັ ໄບເປ็ນໄບປຣะກອບແບບຂນນກ ໄບຢັອຢມີ 3 ໄບ ຣູປ່ຂັກວັາງ ໄບຢັອຢດັານຂັາງໄບເບີັຢວ ດອກອອກເປ็ນຊັອແຢກແຂນງທີັຊອກໄບແລะປລາຢກິັງດອກສີຂາວແລะສີມັວງອັອນ ຣູປດອກຖัັວ ຜລເປ็ນຝัກແບນ ເມລ็ດຣູປໂລັ ສີມັວງແກມນັำຕາລ

ສຣຣພຄຸນ

ບำຣຸງເນືັອຫນัງໄຫັເຕັງຕຶງ ບำຣຸງສັວນຕັາງ ອາຢຸວัນນะ

ຫัວ

ຕັມນັำດືັມ ບำຣຸງກำລัງ ຢາອາຢຸວัນນะ ບำຣຸງເນືັອໄຫັເຈຣິຍ ທำໄຫັເລືອດຄัັງເຕັງທີັມດລູກ ບำຣຸງອວัຢວะສືບພัນຖຸໄຫັເຈຣິຍ

ກຣะຊາຢດำ

ຊືັອວິທຢາສາສຕຣ

Kaempferia parviflora Wallich. ex Baker.

ຊືັອວງສ

Zingiberaceae

ຊືັອອືັນ

ຂິງທຣາຢ (ມຫາສາຣຄາມ), ກะແອນ ຣะແອນ ວັານກัັນບัງ ວັານກำບัງ ວັານກำບัງພัຢ ວັານຈัງງัງ ວັານພຍານກຢູງ (ພາຄເຫນືອ)

ລัກສນะທัັວ່ປ

່ມັລັມລຸກອາຢຸຫລາຢປີ ສູງປຣะມານ​ 20-30 ເຊນຕິເມຕຣ

ຫัວ / ເຫງັາ

ເປ็ນເຫງັາໄຕັດິນອັວນປັອມແລะແຕກແຂນງເປ็ນຫัວດັານຂັາງ ເນືັອໄບມີສີມັວງເຂັມເກືອບດำ

ໄບ

ເປ็ນໄບເດີັຢວເຣີຢງສລัບໄນຣะນາບເດີຢວ ມີນັำມัນຫອມຣะເຫຢກາບໄບສัັນອວບຫນາ 2 ອัນ ສີແດງເຣືັອອัດກัນ່ມັແນັນ ແຜັນໄບຣູປ່ຂັກລัບຫຣືອຣູປຣີແກມຂອບຂນານ ກວັາງ 7-12 ເຊນຕິເມຕຣ ຢາວ 7-20 ເຊນຕິເມຕຣ ປລາຢໄບຕິັງແຫລມ ຂອບໄບເຣີຢບ ແຜັນໄບດັານບນສີເຂີຢວເຂັມເປ็ນມัນ ດັານລັາງສີເຂີຢວອມເທາມີຂນກລຸັມ

ດອກ

ເປ็ນຊັອດອກເປ็ນເຊິງລດເກິດທີັປລາຢຢອດລำຕັນເທີຢມ ໄບປຣะດัບຊັອດອກເປ็ນໄບກາບຫຸັມໂຄນກັານຊັອດອກ ດອກສມບູຣນເພສສມມາຕຣດັານຂັາງກລີບເກລີັຢງຢາວ 4 ເຊນຕິເມຕຣ ກລີບຂອງດອກທີັມີຂນາດໄຫຍັ ດັານລັາງເປ็ນກລີບຂັາງ 2 ກລີບ ມີຂນາດເລ็ກກວັາກລີບປາກສີຂາວ

ສຣຣພຄຸນ

ຫัວ ເຫງັາ ກຣะຊາຢດำ ເປ็ນວັານທີັມີສຣຣພຄຸນ ແກັໂຣຄບິດ ປວດທັອງ ລມປັວງທຸກຊນິດ ໂດຢໄຊັຫัວວັານຝນຜສມກัບເຫລັາໂຣງ ຖັາປັນເປ็ນຜງທัັງຫัວແລะຕັນຜສມດັວຢນັำຜຶັງປัັນເປ็ນເມ็ດລູກກລອນ ເປ็ນຢາອາຢຸວัນນะ ບำຣຸງກำລัງ ບำຣຸງທາງເພສ ຂัບລມ ແລะ ແກັປວດທັອງ

ບัວບກ

ຊືັອວິທຢາສາສຕຣ

Centella asiatica (L.) Urb.

ຊືັອວງສ

Umbelliferae

ຊືັອອືັນ

ຜัກຫນອກ (ພາຄເຫນືອ), ຜัກແວັນ (ພາຄໄຕັ)

ລัກສນะທัັວ່ປ

ເປ็ນ່ມັລັມລຸກ ມີຣາກງອກຕາມຂັອ ມີ່ຫລງອກເປ็ນຕັນໄຫມັ ໄບເດີັຢວ ຣູປ່ຕ ຂອບໄບຫນัກມນ ແຜັນໄບບາງ ສີເຂີຢວມີຂນເລ็ກນັອຢ ດອກອອກເປ็ນຊັອແບບຊີັຣັມທີັຊອກໄບ ມີດອກຢັອຢ 2-3 ດອກ ກລີບດອກມີ 5 ກລີບ ສີມັວງອມແດງ ສລัບກัນຜລເປ็ນຜລແຫັງແຕກ່ດັ ເມລ็ດສີດำ

ສຣຣພຄຸນ

ບำຣຸງຫัວໄຈ ບำຣຸງກำລัງ ແກັຊັำໄນ

ທัັງຕັນ

ຣສຫອມເຢ็ນ ແກັຊັำໄນ ແກັອັອນເພລີຢ ຂัບປัສສາວะ ຣัກສາບາດແຜລ ແກັຣັອນໄນກຣะຫາຢນັำ ແກັໂຣຄປວດສີຣສะຂັາງເດີຢວ (່ມເກຣນ) ແກັໂຣຄເຣືັອນ ແກັກາມໂຣຄ ແກັຕัບອัກເສບ ບำຣຸງຫัວໄຈ ບำຣຸງກำລัງ

ໄບ

ຣສຂມ ເປ็ນຢາດัບຣັອນ ລດອາກາຣອัກເສບ ບວມ ແກັປວດທັອງ ແກັບິດ ແກັດີຊັານ ໄບຕັມກິນ ແກັນິັວໄນທາງເດິນປัສສາວะ ຕำພອກຫຣືອຕັມນັำກິນ ແກັຝີຫນອງ ແກັຫัດ ຕັມກัບຫມູເນືັອແດງກິນ ແກັ່ອກຣນ

ເມລ็ດ

ຣສຂມເຢ็ນ ແກັບິດ ແກັ່ຂັ ແກັປວດສີຣສะ

ຟັາທะລາຢໂຈຣ

ຊືັອວິທຢາສາສຕຣ

Andrographis paniculata (Burm.f.) Wall. ex Nees.

ຊືັອວງສ

Acanthaceae

ລัກສນะທัັວ່ປ

ເປ็ນ່ມັລັມລຸກ ໄບເດີັຢວ ຣູປ່ຂັ ແຜັນໄບບາງ ສີເຂີຢວ ດອກອອກເປ็ນຊັອ ທີັຊອກໄບແລะປລາຢກິັງ ດອກເລ็ກສີຂາວ ກລີບດອກເຊືັອມຕິດກัນເປ็ນຫລອດປລາຢແຢກເປ็ນ 2 ປາກ ກລີບບນມີທາງຢາວສີແດງເຂັມພາດອຢູັ ຜລເປ็ນຝัກ ສີເຂີຢວອມນັำຕາລ ຜລແຫັງແຕກ່ດັ 2 ຊີກ

ສຣຣພຄຸນ

ແກັ່ຂັ ແກັເຈ็ບຄອ ແກັທັອງເສີຢ

ທัັງຕັນແລะໄບ

ກັອນອອກດອກ ຣສຂມ ເປ็ນຢາແກັເຈ็ບຄອ ແກັທັອງເສີຢ ແກັ່ຂັ ແກັຫວัດ ແກັປອດອัກເສບ ແກັບິດ ເຈຣິຍອາຫາຣ ຕັມກัບເບຍຈມາສສວນ ກິນແກັ່ສັຕິັງອัກເສບ ລດຄວາມດัນໂລຫິຕ

ໄບ

ຣສຂມ ບດຜສມນັำມัນພືຊ ທາແຜລນັำຣັອນລວກ ່ຟ່ຫມັ ໄບສດ ນำມາເຄີັຢວກລືນນັำ ແກັຄອອัກເສບ ເຈ็ບຄອ

ທີັມາ : ຕำຣາວິຊາກາຣ ອາຫາຣສຸຂພາພ ກອງກາຣແພທຢທາງເລືອກ ກຣມພัນນາກາຣແພທຢແຜນ່ທຢແລะກາຣແພທຢທາງເລືອກ