ໄບແປะກິວຢແຫັງ 白果叶

ໄບແປะກິວຢແຫັງ ແປะກິວຢເປ็ນພືຊທີັມີກາຣໄຊັມານານກວັາ 5,000 ປີ ທัັງໄນແຖບເອເຊີຢ ຢຸໂຣປ ອເມຣິກາເຫນືອ ແລะນິວຊີແລນດ ໂດຢສັວນທີັໄຊັຄືອໄບ ແປะກິວຢມີຊືັອທາງວິທຢາສາສຕຣວັາ Ginkgo Biloba L. ອຢູັໄນວງສ Ginkgoaceae

ສາຣອອກฤທຖິທີັສำຄัຍຄືອສາຣກລຸັມຟລາໂວນອຢດ (ginkgo-flavone glycosides) ແລะເທອຣປີນ ່ດັແກັ ginkgolides ແລะ bilobalides ໂດຢແປะກິວຢມີฤທຖິຕັານອນຸມູລອິສຣะສູງເຊັນເດີຢວກัບໂສມ ຄືອເພິັມເອນ່ຊມກำຈัດອນຸມູລອິສຣะ ແລะຈัບໂລຫะຫນัກທัັງໄນເຊລລທัັວ່ປແລะເຊລລສມອງດັວຢ ນອກຈາກນີັແປะກິວຢຢัງມີฤທຖິປກປັອງກາຣຕາຢຂອງ່ມໂທຄອນເດຣີຢຈາກກລ່ກຕັານອນຸມູລອິສຣะ ແລะເພິັມກາຣອຢູັຣອດຂອງ DNA ໄນ່ມໂທຄອນເດຣີຢ ຈາກກາຣເພິັມກາຣທำງານ telomerase ທำໄຫັລດກາຣເກາะກລຸັມ protein kinase Akt ຊะລອກາຣເສືັອມຂອງ endothelial progenitor cells (EPCs) ທີັເປ็ນຕัວຕัັງຕັນກາຣສຣັາງຫລອດເລືອດ ແຕັຂນะເດີຢວກัນກ็ພບວັາແປะກິວຢຢัບຢัັງກາຣຣວມກລຸັມຂອງເກລ็ດເລືອດ່ດັເຊັນກัນ

ສາຣສກัດໄນໄບແປะກິວຢໄນໂມໂນກຣາຟ ຂອງເຢອຣມัນຊຶັງມີຊືັອວັາ Ginkgo Biloba Leaf Extract ຣะບຸວັາ ສາຣສກัດນີັມີ * ຟລາໂວນ່ກລໂຄ່ຊດ (Flavone Glycoside) 22-27% * ເທອຣປີນແລຄໂຕນ (Terpene Lactone) 5-7% * ກິງໂກ່ລດເອ ກິງໂກ່ລດບີ ແລะ ກິງໂກ່ລນຊີປຣะມານ 2.8-3.4% * ່ບໂລບາ່ລດປຣะມານ 2.6-3.2% * ກຣດກິງໂກລິກ (Ginkgolic Acid) ຕັำກວັາ 5 mg/kg (ສາຣນີັກັອໄຫັເກິດອາກາຣແພັ) ສາຣສກัດໄບແປะກິວຢຈາກປຣะເທສເຢອຣມัນີທີັນິຢມນำມາໄຊັໄນກາຣສຶກສາທາງຄລີນິກ

ໄນແນວທາງເວຊປຕິບัຕິຂອງ່ທຢມີກາຣສຶກສາຈำນວນມາກທີັຢືນຢัນປຣะສິທຖິພາພຂອງແປะກິວຢຕັອກາຣເພິັມຄວາມຈດຈำແລะຄะແນນປຣะເມິນປຣะສິທຖິພາພໄນກາຣຣัກສາພາວะສມອງເສືັອມແລะໂຣຄອัລ່ຊເມອຣຣะດัບນັອຢຖຶງປານກລາງ ກາຣໄຊັແປะກິວຢອາຈໄຫັຜລດີຕັອກາຣລດຣะດัບນັำຕາລໄນເລືອດເມືັອໄຫັເສຣິມກัບກາຣຣัກສາຫລัກ ແຕັອາຈ່ມັ່ດັສັງຜລຕັອຣะດัບຄວາມດัນໂລຫິຕໄນມນຸສຢ ດັານຄວາມປລອດພัຢຫລາຢກາຣສຶກສາສຣຸປວັາແປะກິວຢ່ມັ່ດັເພິັມກາຣທำງານຂອງເອນ່ຊມຕัບແຕັຜລໄນກາຣເກິດເລືອດອອກກ็ຢัງເປ็ນສິັງທີັຄວຣຣะວัງອີກທัັງຄວຣເລືອກແປะກິວຢທີັມີກາຣຜລິຕທີັນັາເຊືັອຖືອເພືັອລດ ginkgotoxin ທີັອາຈປນເປືັອນໄນໄບແປะກິວຢເນືັອງຈາກສັງຜລຕັອກາຣທำງານຂອງ pyridoxine ເປ็ນຜລໄຫັເກິດພິສຕັອຣะບບປຣะສາທ ແລะຄວຣຣะມัດຣะວัງໄນກາຣໄຊັຣັວມກัບຢາຕັານກາຣແຂ็ງຕัວຂອງເລືອດເນືັອງຈາກເສຣິມฤທຖິກัນອາຈທำໄຫັເລືອດແຂ็ງຕัວຊັາ ເລືອດຫຢຸດ່ຫລຢາກ່ດັ

ສາຣສກัດໄບແປะກິວຢ ຫຣືອ EGb 761 ສາມາຣຖຢัບຢัັງກາຣຣວມກລຸັມຂອງ β-amyloid-peptide (Aβ) ແລะຄວາມເສີຢຫາຢຈາກສາຣອນຸມູລອິສຣะຕັອເຊລລສມອງ່ດັ ສາຣສກัດໄບແປะກິວຢ EGb 761 ມີຂັອບັງໄຊັໄນຜູັປັວຢໂຣຄສມອງເສືັອມແລะໂຣຄອัລ່ຊເມອຣທີັມີຄວາມຣຸນແຣງນັອຢຖຶງປານກລາງຕາມແນວທາງເວຊປຕິບัຕິພາວะສມອງເສືັອມຂອງປຣะເທສ່ທຢ ໂດຢແນะນำຂນາດເຣິັມຕັນ 120 mg/ວัນ ແລะປຣัບຈນຖຶງ 240 mg/ວัນ * ກາຣສຶກສາຂອງໄບແປะກິວຢຕັອພາວะສມອງເສືັອມຫຣືອໂຣຄອัລ່ຊເມອຣມີຈำນວນມາກ ຈາກງານວິຈัຢກາຣວິເຄຣາะຫອພິມານ (meta-analysis) ໄນປີ ຄ.ສ. 2014 ພບວັາກາຣຣัບປຣะທານໄບແປะກິວຢໄນຣะຢะເວລາປຣะມານ 22-26 ສัປດາຫ ມີປຣะສິທຖິພາພກາຣຣัກສາໂຣຄອัລ່ຊເມອຣຣວມຖຶງພາວะສມອງເສືັອມ ສາມາຣຖຊะລອກາຣລດລງຂອງຄะແນນປຣะເມິນ່ດັ –0.52 ຫນັວຢ (95% CI –0.98, –0.05) ແລะເພິັມປຣะສິທຖິພາພກາຣທำກິຈວัຕຣປຣะຈำວัນ່ດັແຕັພບປຣะສິທຖິພາພໄນກາຣຣัກສາໄນກລຸັມທີັ່ດັຣัບແປะກິວຢ 240 mg/ວัນ ເທັານัັນ ສອດຄລັອງກัບງານວິຈัຢກາຣວິເຄຣາะຫອພິມານ (meta-analysis) ໄນປີ ຄ.ສ. 2016 ໄນຜູັປັວຢສມອງເສືັອມພບວັາກາຣໄຊັແປะກິວຢໄຫັຜລຊะລອກາຣລດລງຂອງຄะແນນປຣะເມິນປຣะສິທຖິພາພກາຣຣัກສາສມອງເສືັອມດັວຢແບບປຣะເມິນ SKT (short cognitive performance test) ່ດັດີກວັາຢາຫລອກຖຶງ -2.08 ຄะແນນ (95% CI -2.40,-1.76) ແລะລດຄວາມເຄຣີຢດຂອງຜູັດູແລ່ດັອຢັາງມີນัຢສำຄัຍທາງສຖິຕິ ເມືັອຄำນວນຈำນວນຜູັປັວຢທີັຕັອງ່ດັຣัບກາຣຣัກສາເພືັອໄຫັຕອບສນອງກາຣຣัກສາ (number needed to treat: NNT) ຂອງກາຣຣัກສາສມອງເສືັອມແລັວພບວັາ ກາຣໄຊັແປะກິວຢມີຄັາ NNT 4-5 ໄນທຸກ ๆ ຄะແນນປຣะເມິນປຣะສິທຖິພາພກາຣຣัກສາສມອງເສືັອມ * ຫລາຢງານວິຈัຢພຢາຢາມອຖິບາຢຜລຂອງກາຣລດຄວາມເສີັຢງໂຣຄຫัວໄຈແລะຫລອດເລືອດຂອງແປะກິວຢໄນດັານ 1) ລດຣะດัບນັำຕາລໄນເລືອດ ຈາກກລ່ກລດອນຸມູລອິສຣะໄນຕัບອັອນ ເພືັອຄວາມກາຣອຢູັຣອດຂອງ β-cells ເພິັມ insulin receptor ແລะ glucose transporter-3 ແລะເພິັມ PI-3 kinase (PI3K) ເພືັອເພິັມກາຣນำນັำຕາລເຂັາເຊລລກລັາມເນືັອເຊັນເດີຢວກัບກາຣກຣะຕຸັນ AMPK 2) ລດຣะດัບ່ຂມัນໄນເລືອດຈາກກາຣກຣะຕຸັນ AMPK ເພືັອເພິັມກາຣສລາຢ່ຂມัນ 3) ລດຄວາມດัນໂລຫິຕຈາກກາຣລດ TNF-α, IL-6 ແລะ IL-1β ໄນ່ຕ ເພິັມກາຣສຣັາງ nitric oxide * ຜລກາຣສຶກສາໄນກາຣລດຣะດัບນັำຕາລແຕກຕັາງອອກ່ປ ໂດຢໄນປີ ຄ.ສ. 2018 ມີກາຣຣາຢງານກາຣໄຊັແປะກິວຢ 120 mg/ວัນ ຣັວມກัບ metformin ໄນຜູັປັວຢເບາຫວານຊນິດທີັ 2 ທີັ່ມັສາມາຣຖຄຸມຣะດัບນັำຕາລ່ດັ (HbA1c 8-10%) ແລะເປ็ນເບາຫວານມາ່ມັເກິນ 5-7 ປີ ພບວັາກາຣເພິັມແປะກິວຢເຂັາມາຣັວມກัບກາຣຣัກສາຫລัກຄືອ metformin ທำໄຫັເພິັມປຣะສິທຖິພາພໄນກາຣລດ HbA1c (7.7%±1.2% vs 8.6%±1.6%, p<0.001) ຣะດัບອິນຊູລິນໄນເລືອດລດລງຊຶັງແສດງຖຶງກາຣນำ insulin ່ປໄຊັ່ດັມາກຂຶັນ (13.4±7.8 μU/mL vs 18.5±8.9 μU/mL, p =0.006) ລດດัຊນີມວລກາຢ (31.6±5.1 vs 34.0±6.0, p<0.001) ແລะດัຊນີ່ຂມัນຫນັາທັອງ (158.9±67.2 vs 192.0±86.2 , p=0.007) ອຢັາງມີນัຢສำຄัຍທາງສຖິຕິເມືັອເທີຢບກัບ baseline ຊຶັງແຕກຕັາງກัບກລຸັມທີັ່ດັຣัບ metformin ຣັວມກัບຢາຫລອກທີັມີຄັາທัັງຫມດ່ມັແຕກຕັາງຈາກ baseline

ฤທຖິທາງເພສัຊວິທຢາ

1. ฤທຖິກາຣຣัກສາອາກາຣຜິດປກຕິໄນສມອງ
2. ฤທຖິທำໄຫັຫລອດເລືອດຂຢາຢຕัວ ຈາກກາຣສຶກສາພບວັາສາຣພວກຟລາໂວນອຢດໄນສາຣສກัດແປะກິວຢມີฤທຖິທำໄຫັຫລອດເລືອດຂຢາຢຕัວ ເນືັອງຈາກກຣะຕຸັນກາຣສຣັາງພຣອສຕາ່ຊຄລິນແລะກຣะຕຸັນກາຣຫລัັງ່ນຕຣິກອອກ່ຊດ ມີຜລທำໄຫັເກິດກາຣຄລາຢຕัວຂອງກລັາມເນືັອຫລອດເລືອດ
3. ฤທຖິເພິັມກາຣ່ຫລເວີຢນເລືອດໄນສມອງ ສາຣສກัດໄບແປะກິວຢ ເພິັມກາຣ່ຫລເວີຢນເລືອດທີັສມອງຂອງຫນູຂາວ່ດັ ເນືັອງຈາກມີฤທຖິຕັານປัຈຈัຢກຣะຕຸັນກາຣທำງານຂອງເກລ็ດເລືອດ (Platelet activating factor: PAF) ມີຄວາມສາມາຣຖໄນກາຣຢัບຢัັງກາຣເກາะກລຸັມຂອງເກລ็ດເລືອດ
4. ฤທຖິເພິັມຄວາມຈำ ກາຣໄຫັສາຣສກัດແປะກິວຢໄນຫນູຖີບຈัກຣ ສາມາຣຖກຣะຕຸັນກາຣດູດຊິມໂຄລີນ (Choline) ທີັສມອງສັວນຮິປໂປແຄມປัສ ແລะ ລດກາຣສູຍເສີຢຂອງ Muscarinic Recpetor ແລะ Alpha-2 Adrenoreceptor (ຫຣືອ Alpha-2 Adrenergic receptor ທำຫນັາທີັເກີັຢວກัບກາຣຫດຕัວຂອງກລັາມເນືັອເຣີຢບແລะເພິັມປຣะສິທຖິພາພກາຣທำງານຂອງເກລ็ດເລືອດ) ທີັມัກພບເມືັອອາຢຸມາກຂຶັນ
5. ฤທຖິກາຣຣัກສາເກີັຢວກัບກາຣທຣງຕัວແລะ່ດັຢິນ ສາຣສກัດແປะກິວຢສາມາຣຖເພິັມກາຣເກິດ Action Potential ຂອງເສັນປຣะສາທຄອເຄລີຢ (Cochlear Nerve) ໄນຫນູຕะເພາ່ດັຫລัງກາຣຖູກທำລາຢ ອີກທัັງສາຣສກัດສາມາຣຖທำໄຫັກາຣທຣງຕัວດີຂຶັນຫລัງຊີດແກັຫນູຂາວທີັເວສຕິບູລາຣນິວເຄລີຢສ (Vestibular Necleus) ດັານຫນຶັງຖູກທำລາຢ່ປ

ກາຣສຶກສາທາງຄລີນິກໄນກາຣໄຊັໄບແປะກິວຢຣัກສາ

1. ຜລໄນກາຣຣัກສາອາກາຣ Cerebral Insufficiency ອัນປຣะອກບດັວຢ ອາກາຣ່ມັມີສມາຖິ ຄວາມຈำເສືັອມ ງຸນງງ ່ມັມີແຣງ ເຫນືັອຢ ສມຣຣຖພາພທາງກາຢລດລງ ຊຶມເສຣັາ ວິຕກກัງວລ ຫູອືັອ ປວດສີຣສะ ພບວັາອາກາຣໂດຢຣວມດີຂຶັນແລะພບວັາທำໄຫັຄວາມຈำຣะຢะສัັນດີຂຶັນດັວຢ ຜລກາຣໄຊັຣัກສາອາກາຣຄວາມຈำເສືັອມຣວມທัັງອัລ່ຊເມອຣພບວັາທำໄຫັຄວາມສາມາຣຖໄນກາຣຣູັຄິດແລะສມດຸລທາງສัງຄມດີຂຶັນ ສັວນອາກາຣຄວາມຈำເສືັອມໄນຣะດัບອັອນຖຶງປານກລາງພບວັາທำໄຫັຄວາມຈำບາງສັວນພัນນາຂຶັນເຊັນກัນ
2. ຜລໄນກາຣຣัກສາໂຣຄເສັນເລືອດແດງສັວນປລາຢອຸດຕัນ ຊຶັງມີອາກາຣຂາດເລືອດ່ປເລີັຢງປລາຢມືອປລາຢເທັາ ພບວັາຣัກສາ່ດັ

ທີັມາ : ພິນິຈ ຈัນທຣແລะຄນะ, ກฤສຕິ ວัນນຖຣຣມ