เซี่ยคูเฉ่า 夏枯草

เซี่ยคูเฉ่า ช่อผลแห้งของพืชที่มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Prunella vulgaris L. วงศ์ Lamiaceae (Labiatae)

เซี่ยคูเฉ่ามีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาที่สำคัญ ได้แก่ ลดระดับน้ำตาลในเลือด ลดความดันเลือด ต้านเนื้องอก ต้านเชื้อแบคทีเรีย ต้านเชื้อไวรัส ต้านอักเสบ ต้านออกซิเดชั่น เป็นต้น สารสกัดแอลกอฮอล์ของเซี่ยคูเฉ่า สามารถลดระดับน้ำตาลในเลือดของทั้งหนูถีบจักรปกติและหนูถีบจักรที่ชักนำให้เป็นเบาหวาน เซี่ยคูเฉ่ามีฤทธิ์คลายหลอดเลือดและลดความดันเลือด มีฤทธิ์ต้านเนื้องอกอย่างแรง โดยสารออกฤทธิ์ได้แก่ สาร triterpenoids, flavonoids, phenolic acids, polysaccharides เป็นต้น เซี่ยคูเฉ่ามีฤทธิ์ต้านจุลชีพหลายชนิด สารสกัดเอทานอลมีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อ Mycobacterium tuberculosis H37 RV อย่างแรง สาร prunellin ซึ่งเป็นสารกลุ่ม polysaccharide มีฤทธิ์ต้านเชื้อไวรัสเอดส์ เซี่ยคูเฉ่ายังมีฤทธิ์ต้านเชื้อไวรัสเริม (HSV-1) อย่างชัดเจน สารที่ตกตะกอนด้วยแอลกอฮอล์จากยาต้มเซี่ยคูเฉ่ามีฤทธิ์ต้านอักเสบอย่างชัดเจน นอกจากนี้เซี่ยคูเฉ่ายังมีฤทธิ์ต้านลิมปิดเปอร์ออกซิเดชั่น เซี่ยคูเฉ่ามีรสเผ็ด ขม เย็น เข้าสู่เส้นลมปราณตับและถุงน้ำดี ระบายความร้อนในตับ ทำวให้การมองเห็นชัดขึ้น สลายก้อนลดบวม